Jak fundusze UE wspierają regiony i dlaczego są im tak potrzebne?

Regiony UE nadal rozwijają się w różnym tempie; wzmocnienie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej pozostaje jednym z priorytetów UE. Po pogorszeniu sytuacji przez pandemię, w latach 2021-2027 UE przeznaczy 243 mld euro (w cenach z 2018 r.) na rozwój regionalny i politykę spójności. Unijne finansowanie ma pomóc regionom wyjść z kryzysu koronawirusowego, zmniejszy nierówności, poprawi ekologiczność i stworzy miejsca pracy.

Fundusze będą wspierać działania na rzecz klimatu, programy społeczne i zrównoważony rozwój obszarów miejskich.

Europa socjalna: co Parlament robi w zakresie polityki społecznej

Ulepszenie polityki regionalnej UE

Na sesji plenarnej pod koniec czerwca eurodeputowani przyjęli pakiet spójności, w tym główne fundusze regionalne – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Spójności oraz cel „Europejska współpraca terytorialna” polityki regionalnej (Interreg) – a także zestaw celów dla funduszy: rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów.

Wsparcie inteligentnego i zrównoważonego wzrostu regionów UE

Nowa polityka spójności powinna uprościć procedury, zwiększyć efektywność inwestycji i wspierać przejście regionów na neutralność klimatyczną, w ramach Zielonego Ładu i odbudowy po kryzysie wywołanym przez COVID-19.

Znaczna część środków zostanie przeznaczona na projekty promujące inteligentny wzrost i zieloną gospodarkę. W przyszłości polityka spójności UE powinna:

• Przeznaczyć co najmniej 30% funduszy regionalnych na działania w dziedzinie klimatu, 
• Przestrzegać celów środowiskowych, klimatycznych oraz w zakresie bioróżnorodności i gospodarki o obiegu zamkniętym,
• Inwestować w zrównoważony wzrost i tworzenie miejsc pracy,
• Oferować dostosowane do potrzeb wsparcie dla regionów najbardziej oddalonych, wysp i obszarów wyludnionych,
• Skupić się na badaniach i innowacjach, 
• Przeznaczyć co najmniej 8% zasobów Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności na zrównoważony rozwój obszarów miejskich.

Wyklucza się energię jądrową i paliwa kopalne, z wyjątkiem projektów zastępujących węgiel gazem ziemnym, które kwalifikują się do finansowania przed 31 grudnia 2025 roku.

Aby pomóc regionom w odbudowie po COVID-19, oczekuje się, że fundusze będą wspierać kulturę, zrównoważoną turystykę, cyfryzację, a także wzmocnić publicznej systemy opieki zdrowotnej.

Finansowanie rozwoju regionalnego i współpracy

Finansowanie polityki spójności pochodzi częściowo z wieloletniego budżetu UE oraz z Next Generation EU, pakietu odbudowy mającego na celu wsparcie krajów UE dotkniętych pandemią COVID-19.

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego

• Utworzony w 1975 r.,
• Ma na celu zniwelowanie dysproporcji regionalnych, wspierając wolniej rozwijające się obszary i przekształcanie upadających regionów przemysłowych,
• Wspiera regiony dotknięte poważnymi i trwałymi utrudnieniami naturalnymi lub demograficznymi.

Europejska współpraca terytorialna

• Rozpoczęta w 1990 r.,
• Wspiera transgraniczne projekty w zakresie zdrowia, ekologii, itd.,
• Wspiera współpracę transgraniczną, transnarodową, międzyregionalną i regiony najbardziej oddalone,
• Zapewnia finansowanie działań na rzecz klimatu i programów społecznych, w tym zdrowia publicznego, a także małych projektów.

Fundusz Spójności

• Założony w 1994 r.,
• Wspiera projekty dotyczące ochrony środowiska i sieci transeuropejskiej,
• Inwestuje projekty objęte celem spójności w postaci inwestycji na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia,
• Przeznaczony dla słabiej rozwiniętych regionów w krajach UE o dochodzie narodowym brutto poniżej 90% średniej UE.

Inne formy wsparcia finansowego dla regionów

W ramach planu finansowania działań klimatycznych, Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji ma wspierać obszary uzależnione od paliw kopalnych i najbardziej dotknięte transformacją w kierunku neutralności klimatycznej.

W maju 2021 r. Parlament Europejski zatwierdził Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, który otrzyma 7,5 mld euro z budżetu UE na lata 2021-2027 oraz 10 mld euro z unijnego Instrumentu na rzecz Odbudowy.

Ponadto regiony europejskie otrzymają pomoc za pośrednictwem ReactEU, nowego instrumentu dla pomocy sektorom najbardziej dotkniętym skutkami gospodarczymi pandemii.

Źródło: https://pap-mediaroom.pl